We maken een korte stop op het eiland Pulau Kur voor de nacht. Bij het ankeren horen we aan de ankerketting dat er behoorlijk wat stenen op de bodem liggen. Voor één nachtje lijkt het wel oké en we hopen maar dat de ketting morgen ook weer zonder al te veel problemen binnen gehaald kan worden.

Bij eerste daglicht gaan we ankerop en hebben we toch ergens een rots te pakken. Rik kijkt me met een zuur gezicht aan en ligt in gedachten al in het water om de ketting vrij te maken. We proberen een keer of drie de ketting wat te laten vieren en weer binnen te halen en uiteindelijk lukt het om het anker boven te krijgen zonder dat de zwembroek uit de kast hoeft. Het is nog zo'n 130 mijlen tot Banda Neira wat betekent dat we één nachtje doorzeilen. Het is een heerlijk rustige nacht met weinig golven en een licht briesje dat ons met 4,5 tot 5 knopen snelheid vooruit helpt.

Naarmate we dichter bij de eilanden komen worden de bergen steeds groener en het water steeds helderder. Een groep van honderden dolfijnen verwelkomt ons vlak voor we tussen de eilanden Pulau Kraka en Pulau Neira doorvaren.

We doen mee met de zogeheten Sail2Indonesia Rally. Het betreft een groep van zo'n 25 boten die min of meer dezelfde route in hetzelfde seizoen willen varen. Onderweg zijn allerlei evenementen georganiseerd waar je aan mee kunt doen, maar als je liever je eigen ding doet is dat ook prima. Dat bevalt ons wel aangezien we soms graag alleen op avontuur gaan maar ook genieten van het gezelschap van andere zeilers om ons heen. Daarnaast maakt het deelnemen aan de Rally het in- en uitklaren en andere paperassen wat gemakkelijker. 

Op Banda Neira zijn we de allereerste boot die aankomt. De baai is heel erg diep wat het lastig maakt om te ankeren. We worden gewezen naar een plek voor het Maulana hotel waar we het anker laten vallen en het achterschip met een lange lijn naar de kant brengen en aan een palmboom vastknopen. Er staat een heus welkomst comité klaar om ons te ontvangen. 

Ik voel me er wel een beetje ongemakkelijk bij. In de 17e eeuw veroverden de Nederlanders de eilanden om de monopolie op nootmuskaat en foelie in handen te krijgen, wat op dat moment zijn gewicht in goud waard was aangezien het nergens anders ter wereld te verkrijgen was. De Nederlanders eisten een monopolie op de kruiden en verboden de Bandanezen om het handelswaar aan anderen te verkopen. De Bandanezen boden weerstand en de Nederlanders namen met geweld het eiland over. Een absoluut dieptepunt is de gruwelijke gebeurtenis in 1621 waarbij onder leiding van Jan Pieterszoon Coen de plaatselijke bevolking in een hevig bloedbad werd uitgemoord of verbannen.

Ik rol onze Nederlandse vlag voor aankomst maar weer op en voel toch een soort van schaamte en verdriet over wat zich hier heeft afgespeeld ook al is het nu ruim 400 jaar geleden. Het is dan ook heel dubbel wanneer we ontvangen worden en een gevlochten schaaltje met nootmuskaat en amandelen krijgen aangereikt en samen op de foto gaan. Juist hierom is door de Nederlanders zoveel gevochten en wij krijgen het nu cadeau.

Er wordt wat papierwerk bekeken en dan worden we uitgenodigd om samen kaneelthee te drinken. Het onderwerp Nederland komt ter sprake en ik ben diep onder de indruk hoe er hiermee omgegaan wordt. Meneer Abba zegt: “het is al heel lang geleden. Het zit nog in ons hoofd maar niet in ons hart”. Dat vindt ik een mooie manier om het gevoel te omschrijven.

Mita, de eigenaresse van het hotel, zegt dat ze hoorde van de plannen om het beeld van Jan Pieterszoon Coen in Hoorn weg te halen. Zij vertelt dat ze hier heel erg op tegen is. “Het is heel erg wat er destijds gebeurd is maar het zou nog erger zijn als we de herinnering eraan vernietigen en net doen alsof het nooit gebeurd is. Dan kunnen we er ook niet meer van leren voor de toekomst.” Daar ben ik het volledig mee eens en we proosten met ons kopje kaneelthee.

Het blijkt overigens dat ook hier erg veel mensen familie hebben in Nederland. We zien regelmatig iemand met een oranje shirt en komen verschillende fans van het Nederlandse voetbal tegen.

Incentive voor anker voor het Maulana hotel met een lange lijn naar de kant. 

Een zeer warm welkom op Banda Neira. De meneer met de blauwe blouse is Abba. 

 

Natuurlijk wordt er ook een mooie groepsfoto gemaakt. De vrouw in de groene jurk in het midden is Mita, de eigenaresse van het hotel. Links van Sanne staat Abba, eigenaar van hotel Cilo Bintang. 

We krijgen dit mooie schaaltje met nootmuskaat en amandelen cadeau

Door Covid heeft het toerisme ook hier ruim twee jaar stil gelegen en zijn er geen inkomsten geweest. Er is dan ook van alles georganiseerd waardoor wij een waanzinnige tijd hebben en de ondernemers er wat aan kunnen verdienen. Win-win zou ik zeggen. Ondertussen komen ook andere boten aan en lopen we een rondje door het dorp. We genieten van een heerlijke lunch met gado gado en nasi.

De vis ligt te drogen in de zon

Van de vrucht van de nootmuskaat wordt onder andere snoep gemaakt. Ook dit wordt buiten in de zon gedroogd.

Die dag komt het grote schip uit Ambon aan dat zowel passagiers als vracht vervoert. Het is een drukte van jewelste in het dorp. 

Drukte op straat na aankomst van het schip

 

Banda Neira gezien vanaf het water

De lokale taxiboot die mensen van het ene naar het andere eiland binnen de archipel brengt

 

De Banda eilanden staan bekend als de spice islands en we gaan dan ook graag mee met de spice tour. Met een bootje gaan we naar het nabijgelegen Pulau Banda Besar (Groot Banda eiland) waar onze gids Agil ons alles vertelt over nootmuskaat, amandelen, foelie en kruidnagel. De Nederlandse invloeden zijn nog duidelijk zichtbaar en er woont nog steeds een familie van den Broek. Het was zo'n leuke en leerzame ervaring dat we er een video over gemaakt hebben.

Hieronder nog enkele foto's van de Spice Tour op Banda Besar

 

De vers geraapte amandelen worden door de hele familie voor het huis ontdaan van de harde buitenkant

Links een schaal met foelie (het rode vliesje dat om de nootmuskaat heen zit) en rechts nootmuskaat gesorteerd op kwaliteit. Alles wordt gedroogd in de zon.

Homestay Leiden in Indonesië!

Deze trappen zijn in opdracht van de Nederlanders gebouwd om de hooggelegen plantages beter toegankelijk te maken. 

Plakkaat onderaan de trappen op het eiland Banda Besar: "Dese trap is vernieuwt in den aare Anno 1754 ondert gebiet van den welEdelenagtb. Heer Reynicus Siersma Gouverneur en Directeur deser provinte"

 

 

Het huis van familie van den Broek die al generaties lang eigenaar zijn van één van de twee nootmuskaatplantages op het eiland. 

Het oude rookhuis. Hier werd de nootmuskaat gedroogd door op de grond vuur te maken en het gebouw af te sluiten waardoor de rook binnen bleef en de noten droogden. Schijnbaar kwam de beste kwaliteit nootmuskaat uit deze rookhuizen. 

Sanne samen met gids Agil. 

Sanne voor een grote amandelboom. Deze worden tussen de nootmuskaatbomen geplant om schaduw te creëren. De nootmuskaat bomen kunnen namelijk niet zo goed tegen direct zonlicht.

Een van de Nederlandse graven op het eiland

"Ter nagedachtenis aan Margretha Martina Johanna Adriana Amalia Kruijt, Geb. te fort de Kock 14 oct 1864, overl te Neira 5 juli 1884, door haren diepbedroefden echtgenoot Albert Mulder. Zij zijn niet waarlijk dood die in ons harte leven."

Het graf van mevrouw Lansius Kruijswijck: "26 April 1847 te Neira geboren, 29 Juni 1887 te 's Gravenhage overleden (na een operatie), 2 Juli aldaar voorloopig ter aarde besteld. 29 September ontgraven en vervoerd naar Amsterdam. Aan boord van de Deensche brik ,,Claus" 21 October van Ymuiden direct hierheen vertrokken. 17 Februari 1888 alhier op de reede aangekomen. 22 idem idem hier nedergezet."

De overblijfselen van Fort Hollandia

De volgende dag doen we lekker ons eigen ding en gaan snorkelen bij de zogeheten lava flow. Het eiland Pulau Gunungapi (vuureiland) is zoals de naam al doet vermoeden een vulkaan. De laatste uitbarsting was op 10 mei 1988 waardoor het zwarte gestolde lava vandaag de dag nog goed zichtbaar is. Het verschil tussen de lavaflow boven en onder water kan bijna niet groter zijn. Boven water is het een zwarte stenen massa maar onder water zien we een prachtige kleurrijke koraaltuin. Het lavasgesteente is een hele vruchtbare ondergrond waardoor zich in slechts 34 jaar een grote diversiteit aan koralen heeft kunnen vormen.

Vissen zitten er ook genoeg en we zien zelfs een kleine whitetip haai. Het is alweer een jaar geleden dat we tussen de haaien zwommen en ik moet er toch weer even aan wennen. Ik klim maar snel in het bijbootje als ik het even te spannend vind worden maar de kleurenpracht onder water heeft meer aantrekkingskracht en we genieten met zijn tweeën van de mooie onderwatertuin.

Het eiland Banda Neira waar we voor anker liggen lijkt wel één groot museum. We lopen tussen de koloniale huizen door en zien letterlijk de oude kanonnen langs de weg liggen. We gaan mee met de zogeheten city tour en bezoeken museums, diverse oude gebouwen , een kerk en de twee forten die in het dorp te vinden zijn. Mijn fantasie neemt de vrije loop als we voorbij het kantoor van de VOC langs de waterkant lopen. In gedachten zie ik de grote houten schepen voor anker liggen en ontelbare kleine bootjes die manden en zakken met handelswaar van en naar de schepen brengen.

Hieronder enkele fotos van ons bezoek aan het museum: 

Flets van het Lootsje Amsterdam, de destilleerderij van de familie Bols in Amsterdam.

Een fles uit Purmerend. Er is hier vroeger blijkbaar flink gedronken want ze hebben een uitgebreide collectie flessen en kruiken.

  

En zelfs deze porseleinen schaal uit Schiedam heeft de tand des tijds doorstaan.

Portret van Jan Pieterszoon Coen. Bijschrift: "Coen witnessed the ambush of Verhoeven's party in 1609, and later returned Banda as the VOC Governor General in 1621. He ordered the massacre of 44 orang kaya (chiefs) of Banda (as punishment for conspiring against the Dutch invasion), and his troops killed, enslaved or caused to flee some 90% of the population of the Bandas over the next several years, and converted the islands into a Dutch controlled plantation."

"The massacre of the 44 Orang Kaya of Banda"

Bijschrift: "The Perahu Belang and the Cakelele Banda. From their diverse origins, the Bandanese people have developed a distinct culture. The races between perahu Belang (ceremonial warcanoes) on festive occasions has a long history. In this picture several perahu belang during Dutch colonial times can be seen in action. The Banda version of the Maluku war dance Cakelele is marked by the use of helmets and clothing that refer to the century-long engagement with Europeans."

 

Hieronder enkele foto's van de City tour:

De oude kanonnen liggen hier letterlijk langs de kant van de weg.

De oude kerk van Banda Neira

Het interieur van de kerk. De vloer bestaat uit grafstenen met voornamelijk Nederlandse teksten. 

Hier onder legt begraven het lichaam van den El. Achtbare Heer Cornelis Stull in zijn leven Gouverneur en Directeur van deser Proventie Banda. Overleden op den 6 October Anno 1704 in Den Ouderdom van 55 Jaren 9 maanden min 2 dagen. Beneffens zijn Dogter genaamt Cornelia Jacoba Stull. Overleden den 19 October Anno 1701 oud 6 maanden.

Hier onder rust den Weled: manHt: Heer Huybert: Van Dadelbeek in leeven Captyn ter zee bij de Oostind:Comp:Overleeden den 6 May 1793.

Op verschillende plekken in het dorp liggen stenen met het VOC logo. 

De buitenmuren van Fort Naussau op Banda Neira 

 Binnen in Fort Nassau. Ook hier liggen her en der kanonnen in het gras.

 

De oude sociëteit (lees het oude café) met de dubieuze naam "Harmonie".

Dit gebouw was vroeger het kantoor van de VOC op Banda Neira

Het huis van de gouverneur. Onze gids Agil vertelt dat hij hier als kind speelde en dat een vriend van hem met zijn hand tussen één van de kanonnen vast kwam te zitten en daardoor een vinger verloor!

De oude keuken in het huis van de gouverneur is nog intact. Het is er zonder dat er vuur brandt al bloedheet. Ik kan me niet voorstellen hoe dat geweest moet zijn voor de mensen die hier dag in, dag uit boven potten en pannen stonden. 

Op straat komen we deze schattige jongetjes tegen in hun prachtige schooluniform. 

In het dorp zijn nog veel meer oude statige gebouwen te zien. Ze zijn niet allemaal goed bewaard gebleven.

Dit meisje is door moeders naar de markt gestuurd en komt terug met de boodschappen in een kom die ze op haar hoofd draagt.

 

Fort Belgica op het eiland Banda Neira. Het fort is nog grotendeels intact.

Plakkaat bij de ingang van Fort Belgica:"Anno 1611 is deese steen opgeregt ter eeren van Pieter Botm. Gov. Generaal over Neder-Ind. die ter deser plaatse een fort heeft doen opbouwen dat A. 1662 weeder is...". En nu wordt het moeilijk want er zijn geen spaties gebruikt en de tekst is niet geheel meer leesbaar. Het vervolg zal zoiets geweest zijn als: "geslegt ten indiessteede (????) een red ovt geplaatst tot A. 1667 wanneer dit fort is gebouwt op order van de heer comm Speelman zijnde deze steen vernieuwt A.1795 door F. van Boeckholtz gezaghebber dezer provintie - Banda -. 

De binnenkant van fort Belgica met verschilende gevangeniscellen.

Op deze plek hebben veel mensen letterlijk terecht gestaan. Je moest op één van de verhogingen gaan staan, en daar werd ter plekke bepaald of je schuldig was bevonden of vrijuit mocht gaan.

Uitzicht op de vulkaan vanaf fort Belgica

Fort Belgica van bovenaf gezien. Je ziet duidelijk de vijfhoekige vorm van het bouwwerk met op iedere hoek een verdedigingstoren. 

 

Vooraanzicht Fort Belgica.

 

Iedere dag wordt afgesloten met een heerlijk diner in één van de hotels op het eiland. Veel van de hotels zijn nog gesloten maar voor de rally wordt iedere dag een hotel geopend dat het diner mag verzorgen. Zo krijgt iedereen een kans om wat te verdienen en wij genieten van de heerlijke gerechten.

Het prachtige Cilu Bintang hotel dat fantastisch opgeknapt is en er van binnen uitziet als een museum.

 

Rik samen met Abba, de eigenaar van Hotel Cilu Bintang op het terras dat uitkijkt over fort Nassau.

Fort Nassau gezien vanaf het balkon van Hotel Cilu Bintang

Ceremonie met traditionele dans in het Maulana hotel van Mita waar we met onze boot voor anker mochten.

We krijgen van Mita prachtige geschenken tijdens de ceremonie omdat we de first arrivals waren

Na de ceremonie genieten we van een heerlijk buffet. Meneer Teddy Laksmana is de Head of Office van de douane in Ambon en vergezelt ons tijdens het diner. 

Dat de Indonesiërs heerlijk kunnen koken is niks nieuws en ik sta te popelen om iets meer te leren over de Indonesische keuken. Wanneer ik me aan kan melden voor een kookcursus twijfel ik dan ook geen seconde. Het is wederom een leuke en leerzame middag waarbij we Banda salade, aubergine met amandelsaus en vissoep leren maken.

Kookcursus in hotel Cilu Bintang

Indonesische soep met balletjes gemaakt van tonijn, heerlijk!

Het resultaat van de inspanningen 

De dag en ook onze tijd op de Banda eilanden wordt afgesloten met een geweldig afscheidsdiner in Abba's hotel. We bedanken onze nieuwe vrienden en keren terug aan boord waar de boel weer wordt ingepakt en we ons klaarmaken voor de oversteek van 130 mijlen naar Ambon.