Oversteek Malediven – Djibouti 20 februari t/m 6 maart 2023
Dag 1: Maandag 20-2-2023 vertrek Malediven
Na 6 dagen gaan we de Malediven alweer verlaten. Bestemming: Djibouti, Afrika.
Omdat we tijdens deze oversteek de zogeheten High Risk Area (HRA) met betrekking tot piraterij doorkruisen wordt het aanbevolen om dit stuk niet alleen te varen. We houden ons maar aan dit advies. Hoewel er de laatste jaren geen aanvallen op jachten meer zijn geweest, varen we toch tussen Somalië en Jemen door en dat is evengoed linke soep.
Schermafbeelding van navigatieprogramma Navionics tijdens de oversteek van de Malediven naar Djibouti. Onze positie wordt aangegeven met de rode pijl. We varen hier bijna de Golf van Aden in, gelegen tussen Yemen en Somalië.
In dit geval dus beter een goede buur dan een verre vriend. Een vijftal Nederlandse en Australische boten vormt zich als de groep waarmee wij samen zullen vertrekken.
Drie Nederlandse schepen, allen door Koopmans ontworpen en allen met een blauwe romp; Zwerver, Ikinoo en Incentive. De twee Australische boten zijn catamaran CathayOz en monohull Libby.
De dag voor vertrek is er overleg en bespreken we de spelregels van ons konvooi. We wisselen contactgegevens uit, bepalen de route en maximale onderlinge afstand. De vertrektijd wordt vastgezet op 10am en tevreden keren we terug naar onze schepen waar alles in gereedheid gebracht wordt voor het vertrek.
Dinsdagmorgen 9.30am
We hebben hier de afgelopen dagen nog geen wolkje aan de lucht gezien maar nu kleurt de lucht lelijk grijs. Niet veel later regent het pijpenstelen, en dat is geen fijn gevoel om een oversteek van zo'n tweeduizend zeemijlen mee te beginnen. Na kort overleg met de groep via de marifoon wordt besloten om te wachten tot het weer droog is. Om 11am is het alweer opgeklaard en kunnen we alsnog vertrekken. Op naar de Rode Zee!
Het begin is fantastisch en we kunnen vanaf het moment dat we het atol uitvaren prachtig zeilen. Uligamu ligt nog maar net achter ons wanneer er vlak vóór Incentive een walvis opduikt. Het blijkt een orka te zijn en hij is alleen. We herkennen de grote zwarte rugvin die af en toe uit het water steekt. Zijn positie geeft hij prijs door middel van een grote fontein van spetters die iedere keer als hij uitademt verschijnt. Gelukkig blijkt dit dier van de vriendelijke soort, en niet een die ervan houdt om in roerbladen van zeilschepen te bijten zoals zijn soortgenoten in Zuid-Europa. De orka verdwijnt uit zicht en de zon zakt onder de horizon.
En dan zijn opeens de mysterieuze lichtgevende plakkaten van de vorige oversteek weer terug. Gigantische cirkels van licht veroorzaakt door bioluminescence, sommigen wel dertig meter in doorsnee. Dit keer zitten in de cirkels honderden fellere lichtspikkels. Ik kan mijn ogen bijna niet geloven hoe mooi dit is en kijk omhoog naar een heldere sterrenhemel waar op dat moment recht boven mij een vallende ster voorbij schiet. Ik moet een traantje van geluk wegpinken. Mijn wacht is voorbij en met mij lijkt ook het lichtverschijnsel te gaan slapen. We zien het de rest van de nacht niet meer en glijden rustig door de nacht totdat de morgen zich weer aankondigt.
Dag 2:Dinsdag 21 februari 2023
De dag verloopt rustig en we kunnen prima zeilen hoewel het, zoals voorspeld, wat hoog aan de wind is. 's Middags bak ik de kip die we vers gekocht hebben zodat deze nog een paar dagen langer houdbaar blijft. We geven om veiligheidsredenen dagelijks om 08.00UTC onze positie door aan UKMTO (United Kingdom Maritime Trade Operations) en MSCHOA (Maritime Security Centre Horn Of Africa) en om 4pm is het dagelijkse radionetje dat ik beheer. Alle boten kunnen even hun zegje doen over hoe het gaat aan boord, en zaken zoals de route en het weer worden met elkaar besproken. We eindigen met een raadsel of een leuk weetje en wensen elkaar een goede vaart.
Om 6pm nog een kop thee en een podcast voordat de nachtwacht begint. Na twee dagen zit de routine er alweer heel aardig in.
Een aantal vissersboten varen dwars tussen ons konvooi door tijdens mijn wacht. Ze hebben geen AIS en geen fatsoenlijke navigatieverlichting. De oceaan is groot genoeg maar ze komen evengoed heel dichtbij. Waarschijnlijk zijn ze gewoon nieuwsgierig en zien niet zo vaak een zeilboot, laat staan een groep van vijf bij elkaar.
Toch kan ik het niet helpen dat mijn fantasie op hol slaat en de knipperende lampjes die steeds dichterbij komen in mijn gedachten veranderen in een bootje vol Somalische piraten die niet veel goeds in de zin hebben. Belachelijk natuurlijk want Somalië ligt nog meer dan duizend mijl bij ons vandaan, maar ik denk ook dat het een logische angst is die toch een beetje bij deze oversteek hoort.
De vissersboten passeren en mijn gedachten komen daarmee weer tot rust.
Dag 3: woensdag 22 februari 2023
In de ochtend prutsen we wat met de windvaan maar krijgen hem om de een of andere reden niet lekker aan het sturen. Aangezien de accu's toch nog vol zitten schakelen we weer over naar de elektrische stuurautomaat zodat ik voor de lunch nog even een uurtje slaap kan pakken. Een aantal grienden zwemmen vlak langs de boot voorbij.
Dan volgt een oproep van de Ikinoo over de marifoon. Hans vertelt dat er een vissersboot in de buurt is die recht op hen af komt varen. “Ik denk dat we bezoek krijgen” klinkt het niet veel later. Waarschijnlijk is er niet veel aan de hand maar toch vind ik het erg spannend. Meteen sla ik de AIS gegevens van het betreffende bootje op en houdt de positie van Ikinoo in de gaten. Gelukkig klinkt niet veel later het verlossende woord dat het inderdaad gewoon om een vissersbootje ging en dat de mannen langskwamen om te kijken of er iets te halen viel. Hans en Sonja zetten een tas met frisdrank en koekjes overboord die dankbaar wordt opgepikt. Bij de Zwerver proberen ze vervolgens meer gericht alcohol en sigaretten los te peuteren maar hebben daar minder succes. Zonder drank maar ook zonder te zeuren vervolgen ze hun weg, en wij ook.
De wind zakt een beetje in en de snelheid daarmee ook. Tijdens de nacht moeten we veel moeite doen om Incentive gaande te houden op het beetje wind dat er nog over is. Met amper 3 knopen snelheid weten we toch vol te houden en komen de nacht door zonder dat de motor gestart hoeft te worden.
Dag 4: Donderdag 23 februari 2023
Door het getreuzel van afgelopen nacht zijn we wat achterop geraakt binnen de groep. De halfwinder wordt uit het vooronder getrokken en helpt ons een inhaalslag te maken totdat de wind aantrekt en we weer over kunnen gaan op de reguliere zeilen. Het vislijntje hangt voor de eerste keer deze oversteek uit en binnen een paar uur volgt een enorme knal. De lijn staat snaarstrak. We hebben beet maar de potentiële maaltijd weet zich te bevrijden. Rik is bezig om de lijn binnen te halen om het aas te controleren wanneer hij een schim in het water ziet. De schim besluit nogmaals te bijten, weer een enorme knal, maar daarna niets meer. We hebben niet kunnen zien welke soort vis het was, maar dit monster blijkt de dikste haak uit ons assortiment niet verbogen maar compleet afgebroken te hebben. Dit hebben we in vijf en een half jaar tijd nog nooit meegemaakt. Gelukkig is er nog een klein beetje kip over die door de nasi gaat. Morgen proberen we opnieuw met een andere haak.
De wind is verder aangetrokken en met 12 knopen uit een hoek van 90 graden gaan we als een speer. Golven zijn er nauwelijks waardoor het nagenoeg perfecte zeilomstandigheden te noemen zijn. Het weerbericht laat zien dat we de komende twee etmalen nog wat wind houden maar dat deze vanaf zondagmiddag weg gaat vallen. We proberen tot die tijd dus zo veel mogelijk mijlen zeilend af te leggen om op die manier de motor zo min mogelijk te hoeven gebruiken.
Een leuk feitje; we zijn inmiddels op 9 graden en 46 minuten noord en dat is net ietsje noordelijker dan het Panama kanaal waar we op 1 maart 2020 van de Atlantische naar de Stille Oceaan gingen. Sinds die tijd, nu bijna drie jaar geleden, zijn we niet meer zo ver noord geweest.
Dag 5: vrijdag 24 februari 2023
De dagen beginnen zich aan elkaar te rijgen en lijken veel op elkaar. Het is een beetje saai maar op de goede manier. We hoeven maar weinig aan de zeilen bij te stellen en glijden rustig richting de plaats van bestemming.
Dag 6: zaterdag 25 februari 2023
Onze huidige positie en Nederland zijn voor het eerst sinds jaren weer te vangen in 1 beeld in onze navigatieprogramma wanneer we volledig uitzoomen. We verzinnen allerlei kleine mijlpalen die ons steeds dichter bij Europa en uiteindelijk thuis brengen. We krijgen bezoek van een groep gigantische dolfijnen, de grootste soort die we tot nu toe hebben gezien.
Helemaal rechts geeft de rode pijl onze positie aan. Helemaal links is een klein puntje van Nederland te zien.
Een vissersschip van zo'n zestig meter lang koerst recht op ons af in het midden van de nacht. Een oproep via de marifoon wordt niet beantwoord dus communicatie tussen ons en het andere schip is er niet. We kunnen op de zeilen maar moeilijk uitwijken en besluiten voor de zekerheid de motor te starten voor het geval dat. Gelukkig loopt het allemaal met een sisser af en kunnen we rustig onze weg vervolgen.
Dag 7: zondag 26 februari 2023
De nachten worden steeds kouder. Afgelopen nacht heb ik zelfs een lange broek en een trui aan gehad. De wind komt steeds verder van achteren en het is prutsen om de boel gaande te houden op het beetje wind zonder dat de zeilen beginnen te klapperen.
Gedurende de dag pikt de wind weer wat op en gaat het beter. We mogen niet klagen.
Dag 8: Maandag 27 februari 2023
We zijn nu een week onderweg, al over de helft en hebben pas 1 uur op de motor gevaren. Omdat de wind te ver van achteren kwam moest de genua worden uitgeboomd maar na een paar uur werd de hoek weer kleiner zodat we over bakboord konden varen.
Incentive met uitgeboomde genua en kotterfok.
Tijdens het radionetje wordt voorzichtig het voorstel geopperd om, indien de weersvoorspelling gunstig is, niet te stoppen in Djibouti, maar direct door te varen naar Suakin in Sudan. Dat is nog eens 600 mijlen verder maar qua eten, diesel en water zitten we wel goed.
Het weer in de nauwe zuidelijke ingang van de Rode Zee, Bab el Mandeb, lijkt wel redelijk sterk op het moment dat we er denken te zijn, maar dat duurt nog een week dus de voorspelling kan nog veranderen. Drie van de vijf boten geven aan wel interesse te hebben om door te varen, de andere twee maken sowieso een tussenstop in Djibouti. Gelukkig zijn de plannen zo verdeeld dat we de groep zouden kunnen splitsen zonder dat er een boot alleen hoeft te varen. Maar we zijn er nog niet. Met nog 800 mijlen tussen ons en Djibouti kan er nog van alles veranderen.
Rik heeft vandaag weer een heerlijk brood gebakken waar we 's avonds met een beetje eiersalade van genieten, een lekkere traktatie.
Dag 9: Dinsdag 28 februari 2023
Take it easy.
We zitten in de bonus-uren voor wat de wind betreft. We weten dat we op enig moment zullen moeten gaan motoren maar vooralsnog kunnen we, het zij met wat moeite, ons scheepje gaande houden met zo'n drie knopen zonder dat de zeilen beginnen te klapperen. Het gaat dus langzaam maar het wordt daardoor letterlijk een heerlijke slow day. Ik maak een nieuw sieraad en Rik geniet van zijn boek. Zo nu en dan zien we een vrachtschip aan de horizon.
Eigen ontwerp hanger gemaakt van zilverdraad op dag negen van deze oversteek.
Laat in de middag zakt de wind verder weg en kunnen we niets anders concluderen dan dat de motor gestart moet worden. We maken van de gelegenheid gebruik om nog wat water te maken. Het vervloekte ding produceert nog steeds niet de normale hoeveelheid liters en de kwaliteit is acceptabel maar verre van de gebruikelijke waarden. Het is ons echt een raadsel wat er mis is met het apparaat. Wellicht kunnen we er in Europa door een professional naar laten kijken. Vooralsnog redden we ons ermee en we hopen dat dit zo blijft totdat we weer een beetje in de bewoonde wereld komen.
Het plan om direct naar Suakin te varen ziet er op dit moment helemaal niet gunstig uit. Bij Bab el Mandeb staat volgens de meest recente voorspelling veel te veel wind op het moment dat wij er door zouden moeten. Het lijkt er nu dus op dat we toch naar Djibouti moeten voor een tussenstop. Voordeel is dan wel dat we er boodschappen kunnen doen in de Franse supermarkt die er ligt. De voorraad groenten en fruit slinkt dusdanig dat koken iedere dag meer creativiteit vereist. Een vers visje zou ook heel welkom zijn maar die heeft ons nog niet weten te vinden. De weckpotten die ik in Thailand gevuld heb bewaar ik zoveel mogelijk voor de noordelijke helft van de Rode Zee waar het waarschijnlijk een stuk ruwer zal zijn en een gemakkelijke maaltijd wel van pas zal komen.
Dag 10: Woensdag 1 maart 2023
We praten veel over Europa en over onze terugkeer naar Nederland. Redden we het om dit jaar nog helemaal terug naar Nederland te varen? Blijven we dan nog een tijdje aan boord wonen? Waar gaan we dan met de boot liggen? Wat voor werk gaan we doen? Zullen we ons nog wel thuis voelen in Nederland? Wat als we vertraging oplopen en dit jaar niet meer tot Nederland kunnen komen? Vliegen we tussentijds nog een keer naar huis?
Een kleine greep uit de warboel van vragen die zich in onze hoofden afspeelt. We besluiten het aan te pakken zoals we dat sinds het begin van de reis altijd gedaan hebben; stapje voor stapje.
Eerst maar eens Djibouti of Sudan zien te bereiken, dan die lastige noordelijke helft van de Rode Zee overbruggen, door het Suez kanaal en dan naar.....Griekenland?
Griekenland lijkt nog zo ver weg maar misschien zijn we over een maand op 1 april al in Europa. Zou het een grapje zijn?
Ik hoop het eigenlijk niet want dat zou betekenen dat alles goed verlopen is in de Rode Zee en dat we misschien zelfs tijd hebben om even naar Nederland te vliegen. Het is inmiddels 2 ½ jaar geleden dat we vrienden en familie zagen. We zaten toen ook nog eens volop in de lockdowns vanwege Covid19 waardoor we lang niet iedereen konden bezoeken, laat staan een knuffel hebben kunnen geven.
Hoe mooi zou het zijn als we over iets meer dan een maand weer even op Nederlandse bodem zouden kunnen zijn om onze lieve vrienden en familie in onze armen te sluiten. Ik kruip in mijn bed en droom weg bij die gedachte terwijl Rik buiten de wacht overneemt.
Dag 11: Donderdag 2 maart 2023
Gisteren was een dag met geen wind, geen golven, geen vis maar ook geen stress. We hebben 25 uur op de motor gevaren totdat we de International Recommended Transit Corridor (IRTC) bereikten en daar de wind weer oppikten. De IRTC is niets anders dan de middenberm in de drukke scheepvaartroute in de golf van Aden. Links van ons varen de schepen richting Azië en rechts van ons richting het Suez kanaal. Deze bewaakte corridor geeft ons de grootste kans op een veilige doorvaart en de kleinste kans op een ontmoeting met piraten. We varen dus netjes over deze denkbeeldige streep van twee en een halve mijl breed terwijl vrachtschepen en tankers ons links en rechts passeren.
Internationally Recommended Transit Corridor (IRTC)
In de middag worden we opgeroepen door een Japans militair vliegtuig. Ze vertellen ons dat we hen of het dichtstbijzijnde marineschip op VHF kanaal 16 kunnen bereiken als we assistentie nodig hebben en dat ze even voorbij zullen vliegen. Niet veel later vliegt er met veel gebulder een vliegtuig over. Het ziet er wel gaaf uit en geeft ons een veilig gevoel maar doet ons ook beseffen dat de dreiging hier zeer serieus genomen wordt en niet onderschat moet worden.
De groep van vijf boten is nog altijd bij elkaar en zeilt binnen drie mijl van elkaar. We ontvangen een bericht van MSCHOA dat er een groep verdachte boten is gezien maar gelukkig blijkt de genoemde locatie inmiddels honderd mijl achter ons te liggen.
We hebben nog minder dan 500 mijlen te gaan tot Djibouti en we beginnen voorzichtig te kijken naar onze aankomst die maandag of dinsdag zal zijn. Het is zeer onwaarschijnlijk dat we direct door kunnen naar Sudan.
Ik voel me van de ene kant wat verdrietig dat onze laatste oceaanoversteek tot een einde komt. Het is altijd bijzonder om langere tijd op zee te zijn en het is net alsof je dan in een soort andere modus gaat. Van de andere kant kijk ik er ontzettend naar uit om terug te keren naar Europa.
Dag 12: Vrijdag 3 maart 2023
In de nacht zien we een aantal lichtjes aan de horizon die we niet thuis kunnen brengen. Waarschijnlijk vissersbootjes, mogelijkerwijs piraten. Ze hebben geen fatsoenlijke verlichting en lijken een strategie te volgen waarbij ze altijd recht op je af koersen. AIS hebben ze niet en omdat het waarschijnlijk houten boten betreft kun je ze ook niet op de radar vangen. Het gokgehalte neemt toe en mijn hart klopt in mijn keel wanneer dit tijdens mijn wacht gebeurt en ik alleen buiten in de duisternis zit terwijl Rik ligt te slapen. Ik kijk de minuten op de klok voorbij totdat Rik me af komt lossen. Na meerdere malen loos alarm voor wat betreft piratendreiging besluiten we de boten UFO's te noemen: Unidentified Fishing Objects.
Met nog iets meer dan 350 mijlen te gaan staat de aankomst gepland voor maandagmiddag of dinsdagmorgen. We zouden iets sneller kunnen zeilen om de aankomst op maandag zeker te stellen maar we remmen iets af om de groep bij elkaar te houden. Iets wat ook niet onbelangrijk is in dit gedeelte van de wereld. Één nacht meer of minder gaat het verschil ook niet maken op zo'n lange oversteek. Het doel is om veilig en zonder brokstukken samen onze bestemming te bereiken.
Dag 13: Zaterdag 4 maart 2023
Op de valreep vangen we dan toch nog een vis. Het is weliswaar een vrij kleine mahi mahi maar de vreugde is groot en het is genoeg om twee dagen van te smullen. De golven zijn aanzienlijk toegenomen waardoor het wat oncomfortabel is geworden aan boord en slapen moeizamer gaat. De opwinding over de naderende aankomst doet daar nog een schepje bovenop. Toch weet Rik een lekker brood te bakken en is de stemming aan boord goed. We hebben bijna de drie oceanen van onze planeet overwonnen en dat voelt toch als een hele prestatie.
Dag 14: Zondag 5 maart 2023
We steken de oostwaartse baan van de scheepvaartroute over en verlaten daarmee de bewaakte IRTC. De laatste nacht op zee verloopt heel rustig zonder veel scheepvaart maar op een gegeven moment ook zonder wind waardoor de motor bij moet. We kijken uit naar de aankomst morgenmiddag.
Dag 15: Maandag 6 maart 2023
Dag van aankomst.
Om drie uur 's middags valt het anker in Afrikaanse wateren. Voor het eerst zijn we terug op een continent waar we eerder geweest zijn. Ruim vijf jaar geleden waren we aan de andere kant van Afrika in de haven van Rabat in Marokko, nu 3 oceanen en bijna 35.000 mijlen geleden.
De Atlantische, Stille en Indische Oceaan zijn overwonnen en de beruchte Golf van Aden hebben we doorkruist. We voelen ons trots en zijn dankbaar voor de omstandigheden die ons deze oversteek vanuit de Malediven gegund zijn en kijken stiekem met één oog al richting Europa.